Ψείρες και Πρόληψη

Τι είναι η ψείρα;

ΟΙ ψείρες του κεφαλιού είναι μικροσκοπικά έντομα χρώματος γκρι, 2-4mm, χωρίς φτερά. Έχουν έξι αγκιστρωτά πόδια με τα οποία κολλούν στα μαλλιά και κινούνται με ευκολία. Οι ψείρες τρέφονται με αίμα 2 με 3 φορές την ημέρα, τσιμπώντας το δέρμα του κεφαλιού. Τα τσιμπήματα τους προκαλούν φαγούρα. ΟΙ ψείρες ζουν αποκλειστικά στην τρίχα ειδικά σε θερμές περιοχές του κρανίου, πίσω από τα αυτιά και στον αυχένα. Η μόλυνση από ψείρες λέγεται επιστημονικά φθειρίαση.

Ο κύκλος της ζωής της ψείρας

Μια θηλυκή ψείρα γεννάει έως 8 αυγά την ημέρα. Το αυγό λέγεται κόνιδα και χρειάζεται 7 ημέρες για να εκκολαφθεί. Το αυγό είναι ημιδιαφανές και μοιάζει με πιτυρίδα, είναι κολλημένο κοντά στο δέρμα της κεφαλής, στη ρίζα της τρίχας, όπου η ζέστη και η υγρασία βοηθάει την εκκόλαψη. Μετά την εκκόλαψη, το άδειο τσόφλι παραμένει κολλημένο στα μαλλιά για αρκετούς μήνες.

Πώς μεταφέρονται οι ψείρες;

Η προσβολή από ψείρες σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει κακές συνθήκες υγιεινής. Συνήθως εμφανίζονται στα σχολεία μετά τις καλοκαιρινές διακοπές. Η εξάπλωση τους γίνεται πολύ γρήγορα, μέσω άμεσης επαφής στο σχολείο ή στο νηπιαγωγείο… πιο σπάνια από βούρτσες, τσιμπιδάκια μαλλιών, καπέλα, μαξιλάρια, κλπ. Μια απλή επαφή είναι αρκετή για να μεταπηδήσει μια ψείρα από τον έναν στον άλλον. Η μεταφορά μέσα στο νερό δεν έχει αποδειχθεί ακόμα (πισίνες…). Κάθε χρόνο μολύνονται παιδιά ηλικίας 2 έως 8 ετών σε αναλογία 40%. Οι ψείρες δεν μπορούν να επιβιώσουν πάνω από 4 με 36 ώρες μακριά από το ανθρώπινο σώμα.

Ποια είναι τα συμπτώματα και πώς να εντοπίσετε την παρουσία των ψειρών;

Φαγούρα που προκαλεί το ξύσιμο του τριχωτού της κεφαλής. Κύρια ένδειξη μόλυνσης είναι η φαγούρα στον αυχένα και πίσω από τα αυτιά. Ενδεχομένως να παρατηρήσετε μικρά σπυριά. Η παρουσία της ψείρας είναι ορατή με γυμνό μάτι. Είναι όμως πολύ δύσκολο να εντοπισθούν γιατί είναι πολύ ευέλικτες και μόλις αισθανθούν κίνηση κρύβονται. Ωστόσο, σταματούν με το νερό και έτσι είναι πιο εύκολο να βρεθούν σε βρεγμένα μαλλιά. Μόνο με το πέρασμα των μαλλιών με μια πολύ λεπτή χτένα είναι δυνατόν να ανιχνεύσετε τις ψείρες. Οι κόνιδες εντοπίζονται ευκολότερα, έχουν άσπρο ή γκρίζο-άσπρο χρώμα και μοιάζουν με πιτυρίδα. Σε αντίθεση όμως με την πιτυρίδα απομακρύνονται πολύ δύσκολα από την τρίχα.

Πώς να απαλλαγείτε από τις ψείρες και την κόνιδα

Για να απαλλαγείτε από την μόλυνση είναι απαραίτητο να περνάτε όλα τα μαλλιά με ειδική, πολύ λεπτή χτένα. Μόνο με αυτό τον τρόπο αφαιρείται αποτελεσματικά η κόνιδα.

Θεραπείες: Οι κλασικές αγωγές κατά των ψειρών περιέχουν εντομοκτόνους χημικές ουσίες. Λόγω ευρείας και ακατάλληλης χρήσης, οι ψείρες αναπτύσσουν αντίσταση ενάντια σε παρασκευάσματα με βάση αυτές τις εντομοκτόνους ουσίες.

Οι ψείρες δηλαδή έχουν βρει τρόπο να επιβιώνουν σε αγωγές οι οποίες παλιότερα ήταν αποτελεσματικές. Οι αγωγές αυτές μπορεί επίσης να προκαλέσουν ερεθισμό του τριχωτού της κεφαλής. Οι αγωγές χωρίς εντομοκτόνο περιέχουν αιθέρια έλαια και/ή σιλικόνη και λειτουργούν φράζοντας το αναπνευστικό σύστημα του παρασίτου, το οποίο πεθαίνει γρήγορα από ασφυξία. Αυτός ο τρόπος δράσης αποτρέπει τον κίνδυνο αντοχής των ψειρών στη θεραπεία, ακόμα και σε μακροπρόθεσμη βάση.

Οι συμβουλές μας κατά της ψείρας και της κόνιδας

Για να μειώσετε τον κίνδυνο προσβολής και να ανιχνεύσετε άμεσα μια τυχόν προσβολή από ψείρες κάντε τα ακόλουθα:

Μαζεύετε πάνω τα μακριά μαλλιά ώστε να περιορίζετε το πρόσφορο έδαφος για την ψείρα.
Ελέγχετε τακτικά τα μαλλιά του παιδιού σας με τη βοήθεια ειδικής χτένας, ακόμα κι αν δεν υπάρχει φαγούρα. Η ένταση της φαγούρας εξαρτάται από την ευαισθησία του κάθε ατόμου στο σάλιο που εκκρίνεται κατά τη διάρκεια του τσιμπήματος της ψείρας κι έτσι κάποια παιδιά ενώ έχουν μολυνθεί δεν έχουν ιδιαίτερη φαγούρα.
Συμβουλέψτε τα παιδιά σας να μην ανταλλάσουν καπέλα, σκουφιά, κασκόλ, βούρτσες κλπ. Να φοράτε σκουφάκι στην πισίνα.

Σε περίπτωση μόλυνσης

Ελέγξτε τα μαλλιά όλων των μελών του σπιτιού και κάντε θεραπεία σε όλους την ίδια μέρα. Για να απολυμάνετε τα σεντόνια, παπλώματα, είδη ένδυσης και αντικείμενα (βούρτσες, τσιμπιδάκια) κλείστε τα σε πλαστική σακούλα για μερικές ημέρες ώστε να πεθάνουν τα παράσιτα. Σεντόνια, παπλώματα και είδη ρουχισμού μπορούν ακόμα να απολυμανθούν με πλύσιμο στο πλυντήριο στους 60 βαθμούς C. Περάστε με ηλεκτρική σκούπα πολυθρόνες, καναπέδες, καρέκλες και μετά πετάξτε την σακούλα της σκούπας.

Κάνετε σωστά την αγωγή

Απλώστε το προϊόν ομοιόμορφα σε όλο το κεφάλι.
Επαναλάβετε τη θεραπεία κάθε 7 μέρες για την αποφυγή επανεμφάνισης.
Μετά από κάθε λούσιμο εξετάστε προσεκτικά το τριχωτό της κεφαλής με μια λεπτή ειδική χτένα.